DAR ES SALAAM: Muungano wa Kitaifa wa Shule za Usalama (NSSC) umetoa ombi la pamoja la kutaka ulinzi na ulinzi wa mtoto wakati na baada ya Uchaguzi Mkuu wa 2025. Wakizungumza na waandishi wa habari leo jijini Dar es Salaam, umoja huo unasisitiza kuwa usalama na ulinzi wa watoto lazima ubakie kuwa kipaumbele kisichoweza kujadiliwa wakati wote wa mchakato wa uchaguzi. “Watoto ni miongoni mwa makundi yaliyo hatarini zaidi wakati wa uchaguzi, mara nyingi huachwa bila kutunzwa huku wazazi na walezi wakijishughulisha na shughuli zinazohusiana na uchaguzi. “Kipindi hiki pia huwaweka watoto katika hatari kubwa zaidi zitokanazo na mila potofu, zikiwemo imani za kishirikina zinazohusiana na uchawi. "Kwa kusikitisha, watoto wenye ulemavu hasa watoto wenye ualbino wanakabiliwa na ukatili uliokithiri wakati wa misimu ya uchaguzi. "Vurugu kama hizo husababisha machafuko, mazingira yasiyo salama, kiwewe cha kisaikolojia, maumivu, na hata vifo kwa watoto na familia zao," anasema Bw Mwemezi Makumba, Meneja-Utafiti, Ubunifu na Uchambuzi wa Sera katika HakiElimu. Kwa Asasi za Kiraia (CSOs) na NGOs, umoja huo umezitaka kuendelea kutoa elimu ya mpiga kura na programu za kusoma na kuandika kwa kiraia zinazojumuisha ujumbe wa ulinzi wa haki za mtoto katika kampeni zote za elimu ya uraia. Kwa upande wake, Ofisi ya Masuala ya Watoto na Vijana ya Chama cha Wanahabari Wanawake Tanzania (TAMWA), Bi. Cleopatra Ngesi, alivitaka vyombo vya habari kuongeza sauti za watoto katika kuripoti.
"Waandishi wa habari wanapaswa kuzingatia maadili yao yaliyopo ili kulinda haki za watoto na kuhakikisha kuwa habari zao zinaepuka lugha mbaya au ujumbe ambao unaweza kuchochea chuki kwa watoto na jamii," anasema. Katika mantiki hiyo, Meneja Programu wa Jukwaa la Haki za Mtoto Tanzania (TCRF), Bw Rogasian Massue, amevitaka vyama vya siasa kuongoza na kuweka kipaumbele haki na mahitaji ya watoto katika kampeni zao. "Tunahimiza kila chama pamoja na wagombea kuzungumzia mipango yao ya kuwalinda watoto katika kipindi hiki chote…pia, masuala ya upatikanaji wa elimu bora, huduma za afya, ulinzi dhidi ya unyanyasaji na ustawi wa jamii yanapaswa kushughulikiwa vyema katika ilani zao na kampeni za baada," anasema. Vilevile, Mratibu na Mratibu wa Mpango wa Jukwaa la Utu wa Mtoto (CDF), Irene Ernest, anasisitiza kuwa wazazi na walezi siku zote wanahakikisha usalama na ulinzi wa watoto, hasa karibu na vituo vya kupigia kura, mikutano ya kampeni na mikusanyiko mingine ya hadhara. "Lazima wawe macho na kuripoti matukio yoyote ya unyanyasaji, unyonyaji, au vitisho dhidi ya watoto…katika jamii, wazazi na walezi wanapaswa kuweka wazi kwamba kura zao zitaenda kwa wagombeaji ambao wanatanguliza watoto. "Wale wanaotetea haki, usalama, na ustawi wa watoto wanapata imani ya familia zinazotaka maisha bora ya baadaye…msimu huu wa uchaguzi, ujumbe unapaswa kuwa mkubwa na wazi, ulinzi wa mtoto si wa hiari bali ni kipaumbele," anasema. Pia, Mkurugenzi wa Kaya Foundation, Bi Pilianna Ngome, alikamata jukwaa hilo na kuitaka serikali kuhamasisha na kuwezesha ushiriki wa watoto wenye maana kwa kusaidia maeneo salama na rafiki kwa watoto. "Watoto wanaweza kushiriki matarajio yao na wagombea kupitia mipango kama vile 'Barua za Watoto kwa Viongozi'; hivyo kulinda na kukuza sauti za watoto wakati wa uchaguzi sio tu wajibu wa kisheria, ni muhimu kwa ajili ya kujenga demokrasia jumuishi zaidi na inayoheshimu haki," alibainisha. Kupitia taarifa hiyo kwa vyombo vya habari, NSSC pia inakemea vitendo vya baadhi ya vyama vya siasa kuruhusu watoto kuacha masomo na kwenda kuhudhuria mikutano yao ya kisiasa, wakisema jambo hilo halikubaliki kwani ni kuwanyima watoto haki yao ya kupata elimu. Wakati huo huo, NSSC ni mtandao wa Asasi 20 za Kiraia uliozinduliwa Machi 2024, zilizosajiliwa na kufanya kazi Tanzania Bara na Zanzibar, zikilenga kutetea jamii isiyo na ukatili kwa kukomesha ukatili na adhabu ya viboko ndani na kupitia shule, kuhakikisha mazingira salama ya kusoma kwa watoto wote.