Mkoa wa LINDI ni hazina ya utajiri wa asili na kitamaduni, unaoadhimishwa kwa fukwe zake za asili za Bahari ya Hindi, misitu yenye miti mingi, alama za kihistoria na urithi wa jamii ya Mwera na Makonde. Zaidi ya uzuri wake, mkoa unatoa fursa nyingi za uwekezaji, kuanzia kilimo cha korosho na ufuta hadi uvuvi, utalii wa mazingira na sekta inayoibukia ya gesi asilia, na kuifanya Lindi kuwa nchi ya mila na ahadi za kiuchumi. Hata hivyo, licha ya kuwa na maliasili nyingi na urithi mkubwa wa kitamaduni, Lindi inasalia kuwa miongoni mwa mikoa iliyoathiriwa zaidi na fistula ya uzazi. Katika kukabiliana na hali hiyo, serikali, pamoja na washirika wa maendeleo, imewekeza katika kuimarisha miundombinu ya afya na kuongeza uwezo wa wataalamu wa afya ili kukabiliana na changamoto hii kubwa. Maendeleo makubwa yamepatikana katika huduma za afya ya mama na mtoto, ikiwa ni pamoja na matibabu ya fistula, kupitia ushirikiano na CCBRT na wachangiaji wa mashirika kama vile Equinor Tanzania. Tangu mwaka 2019, ushirikiano wa kuleta mabadiliko kati ya CCBRT, Hospitali ya Rufaa ya Kanda ya Sokoine na Equinor Tanzania umetoa matibabu ya bure ya upasuaji na ukarabati kwa wanawake 207 wanaosumbuliwa na fistula ya uzazi na matatizo mengine ya uzazi na kurejesha utu, afya na matumaini. Kabla ya mradi huo kuanza, wanawake wenye fistula mkoani Lindi walikabiliwa na changamoto kubwa, mara nyingi walilazimika kusafiri hadi Dar es Salaam kwa matibabu jambo ambalo haliwezekani kwa wengi. Wanawake wengi waliteseka kimya kimya, wakiwa wamefichwa na jamii zao. Leo, kutokana na juhudi za CCBRT na Equinor, matibabu yanapatikana ndani ya nchi, pamoja na matabibu waliofunzwa vyema, vifaa vya kisasa na huduma zilizoboreshwa, kuleta huduma na matumaini karibu na nyumbani. "Wanawake wenye fistula hawakuwa na la kufanya zaidi ya kusafiri umbali mrefu hadi Dar es Salaam kwa matibabu, mara nyingi bila njia ya kufanya hivyo. Wengi waliteseka kimya kimya, kufichwa na jamii. Leo, shukrani kwa CCBRT na Equinor, tumejenga uwezo hapa Lindi. Madaktari wetu wamepewa mafunzo, vifaa vyetu ni vya kisasa na huduma zetu zinaendelea kuimarika,” anakumbuka Mganga Mfawidhi wa Hospitali ya Rufaa ya Sokoine, Dk Alexander Makala.
"Tunaiomba Serikali yetu, CCBRT na washirika wengine wa mashirika kuungana mkono katika mpango huu muhimu kwani tatizo liko mbali sana. Kuongezeka kwa ufadhili kunahitajika ili kuongeza uelewa, kuwezesha utambuzi wa mapema na kuhakikisha matibabu madhubuti." Miongoni mwa wanawake wengi ambao maisha yao yamebadilishwa ni Saada Hassan, 50, kutoka Wilaya ya Liwale. Akizungumza kutoka kwa kitanda chake hospitalini katika Hospitali ya Sokoine, alisimulia hadithi yake ya kihisia: "Niliishi na fistula kwa karibu miaka 10. Niliitwa majina ya asiyeweza kujizuia', 'mboga'. Nilitengwa. Kisha nikasikia tangazo la redio na kupiga nambari. Nilipewa pesa za usafiri na kukaribishwa kwa wema. Sasa nimepata matibabu na nitarudi nyumbani nikiwa na heshima yangu.” Mnufaika mwingine, Amina Juma (jina kapuni), ambaye alifanyiwa upasuaji mwaka 2021, sasa anafanya biashara ya ushonaji nguo Nachingwea: “Baada ya upasuaji nilijiunga na Kituo cha Mabinti. Nilijifunza kushona na kuchapa skrini. Leo, ninapata mapato yangu mwenyewe na kuwafundisha wanawake wengine. Ninawaambia kila mtu: Fistula Inatibika!”
Zaidi ya Upasuaji: Ujuzi wa Kujitegemea
Kituo cha Mabinti cha CCBRT kimetoa mafunzo kwa wanawake 33 katika ufundi stadi ikiwemo kushona, kushona shanga na kushona kupitia ufadhili wa Equinor. Aidha, kila mwanamke alipokea vifaa vya kuanzia ikiwa ni pamoja na cherehani, kitambaa na zana katika mahafali ya kuanza safari ya kuelekea uhuru wa kifedha. Yohana Kasawala, Meneja Miradi katika hospitali ya CCBRT, alisema: “Wanawake walioathiriwa na fistula mara nyingi hufika wakiwa wamejeruhiwa na kuvunjika, upasuaji na urejesho huwasaidia kupona kimwili, lakini mafunzo ya ufundi stadi huwawezesha kurudisha maisha yao ya baadaye. Tunaishukuru sana serikali yetu chini ya uongozi wa Rais Dk Samia Suluhu Hassan na Equinor kwa msaada usioyumba. CCBRT kwa kushirikiana na mshirika wake Hospitali ya Rufaa ya Mkoa wa Sokoine inaendesha kambi ya matibabu bure katika Mkoa wa Lindi na maeneo ya jirani, ikitoa matibabu kwa wanawake 12 wanaougua Fistula ya uzazi kuanzia tarehe 22 hadi 26 Septemba 2025. Kwa mujibu wa Bw. Kasawala, hii ni kambi ya mwisho, inayohitimisha miaka mitatu ya utekelezaji wa mradi wa matibabu wa fistula wa awamu ya tatu katika Mkoa wa Lindi, unaotekelezwa kwa pamoja na CCBRT, Hospitali ya Sokoine na Equinor. Awamu ya kwanza ilianza mwaka 2019/2020 ikifuatiwa na awamu ya pili mwaka 2020/2021. “Mradi wa matibabu ya Fistula mkoani Lindi umetekelezwa kwa mafanikio makubwa ukifikia zaidi ya asilimia 90 ya malengo yetu.Hata hivyo, hitaji bado ni kubwa, uelewa wa ugonjwa wa fistula bado ni mdogo sana vijijini na wanawake wengi wanaendelea kuteseka kimyakimya, pia kuna wagonjwa wa fistula ambao wana ulemavu mwingine. Tunatoa wito kwa Equinor na wadau wengine kuendelea kuwekeza katika kazi hii muhimu ya kurejesha utu na thamani kwa akina mama hawa.” Ofisa Utendaji wa Jamii kutoka Equinor Tanzania, Dk Naomi Makota, alihudhuria kambi ya upasuaji katika Hospitali ya Rufaa ya Mkoa wa Sokoine na kusisitiza dhamira ya kampuni yake: “Tunajisikia unyenyekevu kwa nafasi ya kushirikiana na CCBRT na kuchangia katika kuleta mabadiliko katika jamii ya wanawake Tanzania kwa ujumla.
Tunaamini msaada unaotolewa kupitia ufadhili wa matibabu ya fistula na mafunzo ya ufundi stadi utasaidia sana kuinua ustawi, shughuli za kiuchumi na maendeleo zaidi ya jamii. Ni mpango ambao tunajivunia, kulingana na madhumuni ya Equinor ya kutoa nishati kwa watu, kuwezesha maendeleo kwa jamii na kutafuta kila wakati njia za kuunda maisha bora ya baadaye.
Picha Kubwa zaidi: Changamoto ya Kitaifa
Kila mwaka, wastani wa wanawake 3,000 wa Kitanzania wanaugua fistula ya uzazi, hali ambayo husababisha kuvuja kusikoweza kudhibitiwa na mara nyingi husababisha kutengwa na jamii. Ingawa maendeleo ya Lindi yanatia moyo, hitaji la kuendelea kuhamasisha, kuingilia kati mapema na matibabu yanayopatikana bado ni ya dharura.
Wito wa Kuchukua Hatua
Mafanikio ya Lindi yanaonyesha kile kinachoweza kupatikana kwa ushirikiano, huruma na kujitolea. Lakini mapambano dhidi ya fistula bado hayajaisha. Kwa ufadhili endelevu, uenezi uliopanuliwa na kuendelea kwa mafunzo, Tanzania inaweza kusogea karibu na siku zijazo ambapo hakuna mwanamke anayeteseka kimya kimya. Kama Saada Hassan alivyoeleza kwa machozi ya furaha: "Mimi si 'mtu asiyeweza kujizuia' tena. Mimi ni Saada. Nimepona. Ni mzima."